Tôi chưa từng nghe qua tiếng hát Đặng Lệ Quân, cho đến hôm nay tình cờ bắt gặp một bài viết về cô trên mạng, đọc xong liền tò mò tìm nghe thử. Và tôi đã thấy, ngay từ bài đầu tiên mang tên "Hà nhật kim tái lai" (何日君再来), giọng hát của cô hoàn toàn xứng đáng với những lời ngợi khen mà tác giả bài viết ấy dành cho.
"何日君再来", tạm dịch thành "Ngày nao chàng trở lại", là bài hát diễn tả tâm trạng của một cô gái khi chia tay người yêu. Ca từ đẹp, thanh nhã và êm dịu như một bài thơ. Tiếng hát ngọt ngào của Đặng Lệ Quân, với lời ca như thế, càng dễ đi vào lòng người. Mời các bạn nghe thử :
Ngày nao chàng trở lại
Nhạc : Lưu Tuyết Am
Lời : Hoàng Gia Mô
Trình bày : Đặng Lệ Quân
Sơ lược về Đặng Lệ Quân
Đặng Lệ Quân sinh ngày 29/01/1953 tại Đài Bắc, đột tử ngày 08/05/1995 tại Thái Lan do bạo bệnh, hưởng dương 42 năm. Tên của cô trong tiếng Trung Quốc ghi 邓丽君 (phiên âm pinyin : Deng Li Jun), tên tiếng Anh là Teresa Teng. Người hâm mộ cũng yêu mến gọi cô là Tiểu Đặng. Cô bước vào sự nghiệp ca hát rất sớm, ngay từ năm lên 10 tuổi đã giành giải nhất trong cuộc thi ca nhạc của đài truyền hình Trung Hoa. Năm 1967, cô ra đĩa hát đầu tiên.
Đặng Lệ Quân thời thanh xuân có gương mặt đẹp và phúc hậu. Đi theo dòng nhạc trữ tình nên giọng ca này từng bị cho là ủy mị và không được phép lưu hành trên đại lục. Nhưng về sau, dưới thời Đặng Tiểu Bình, Đảng cộng sản áp dụng một chính sách đổi mới, cởi mở hơn đối với các văn nghệ sĩ, giọng ca Đặng Lệ Quân đã được phổ biến rộng rãi và nhanh chóng được giới yêu nhạc tại Trung Hoa đại lục cuồng nhiệt đón nhận. Có dạo người ta còn lưu truyền câu nói : "Ban ngày nghe Lão Đặng, ban đêm nghe Tiểu Đặng" (1), đủ thấy tầm ảnh hưởng sâu rộng của nữ danh ca này trong quần chúng.
Ca khúc "Ngày nao chàng trở lại"
Bài hát này nguyên là một bài nhạc phim thể hiện tình cảm yêu nước do nhạc sĩ Lưu Tuyết Am (刘雪庵) biên soạn và được lồng trong bộ phim điện ảnh "Tam tinh bạn nguyệt" (三星伴月) (2). Nhưng đạo diễn của phim này là ông Phương Bái Lâm (方沛霖, Peilin Fang) đã yêu cầu nhà biên kịch Hoàng Gia Mô (黄嘉谟, Jiamo Huang) (3) viết lời mới cho ca khúc trên mà không thèm hỏi lại ý kiến của Lưu Tuyết Am. Kết quả là "Ngày nao chàng trở lại" biến thành một bài tình ca thở than ly biệt. Phiên bản do Đặng Lệ Quân thể hiện mà tôi giới thiệu chính là dùng ca từ của Hoàng Gia Mô thêm vào. Lời ấy như sau :
何日君再来
好花不常开
好景不常在
愁堆解笑眉
泪洒相思带
今宵离别后
何日君再来
喝完了这杯
请进点小菜
人生能得几回醉
不欢更何待
[白] 来, 来, 来, 喝完这杯再说吧!
今宵离别后
何日君再来
* * *
停唱阳关叠
重擎白玉杯
殷勤频致语
牢牢抚君怀
今宵离别后
何日君再来
喝完了这杯
请进点小菜
人生能得几回醉
不欢更何待
[白] 哎! 再喝一杯,干了吧!
今宵离别后
何日君再来
"Ngày nao chàng trở lại" là một ca khúc được thể hiện khá thành công qua giọng hát Đặng Lệ Quân, nhưng chắc chắn đó không phải là bài hát tiêu biểu nhất cho sự nghiệp ca nhạc phong phú của cô. Ngoài ra, chúng ta phải kể đến : Nguyệt lượng đại biểu ngã đích tâm (月亮代表我的心)，Tiểu thành cố sự (小城故事)，Đán nguyện nhân trường cửu (但愿人长久)... Khi nào có dịp, nhất định tôi sẽ giới thiệu thêm.
Ghi chú :
1. Nguyên văn : 白天听老邓，晚上听小邓. Lão Đặng chỉ Đặng Tiểu Bình.
2. Lịch sử điện ảnh Trung Quốc ghi nhận 2 bộ phim có cùng tên "Tam tinh bạn nguyệt". Bộ thứ nhất của đạo diễn Đào Tần (陶秦) với kịch bản của Tần Diệc Phu (秦亦孚). Bộ thứ 2 do Phương Bái Lâm (方沛霖) vừa viết kịch bản vừa làm đạo diễn. Cả 2 đều là phim nhựa đen trắng.
3. Hoàng Gia Mô là một nhà biên kịch, nhà lý luận điện ảnh nổi tiếng ở Trung Quốc. Ông cũng là người viết lời cho khá nhiều bản tình ca. Nhưng ông không hề viết kịch bản cho bộ phim "Tam tinh bạn nguyệt" của Phương Bái Lâm như nhiều người nhầm tưởng.
